Smeren van lagers

Vermijd deze 3 fouten bij het smeren van lagers:

1. Op het beste tijdstip

Smering van wentellagers in roterende machines, zoals bijvoorbeeld pompen, is een van de meest onbegrepen en ondergewaardeerde klussen in preventief, predictief en voorspellend onderhoud.

Wist u dat 40% van de lagers nooit zijn beoogde levenscyclus haalt en dat slechte smering daar de belangrijkste oorzaak van is?

Smering is nodig om de wrijving te verminderen. Door drie courante fouten te vermijden, kunt u het gepaste moment voor smering bepalen, weet u hoeveel smeer aan te brengen en kunt u vertrouwen op de algemene gezondheidstoestand van het lager.

2. Smering gebaseerd op TIJD in plaats van TOESTAND

Het lijkt verstandig om een lager één keer per week of één keer per maand te smeren. Het uitvoeren van een gepland onderhoud op regelmatige tijdstippen is een eeuwenoud begrip. Lagers moeten maar voor één reden worden gesmeerd: om wrijving te verminderen.

Zolang het smeermiddel deze functie goed uitvoert, is er geen reden om het te vervangen of meer toe te voegen. Als we te vaak smeren, heeft dit catastrofale gevolgen. Een lager smeren omdat het volgens de kalender tijd is, is een eerste fout. Controleer, meet en bepaal de wrijvingsniveaus aan de hand van ultrasone toepassingen om te weten wanneer het tijd is om te smeren.

Rollagers (wentellagers) zijn over het algemeen zeer betrouwbare componenten, het is echter schrikbarend dat nog geen 10 procent van alle lagers de beoogde levensduur haalt. Dit kan heel eenvoudig verholpen worden met een klein beetje smeeradvies. Een eerste aanzet voor het juiste smeeradvies wordt hieronder gegeven.

Meest voorkomende problemen

Lagers zijn er in veel soorten en maten; van een simpel kogellager tot een tweerijig diabololager, lagers voor radiale krachten en lagers voor axiale krachten. De prijzen voor lagers kunnen behoorlijk uiteenlopen maar vallen vaak in het niet met de kosten voor het vervangen van een prematuur uitgevallen lager en de eventuele ongeplande stops als gevolg daarvan.

40-50% van de rollagers valt eerder uit door verkeerd te smeren
25-30% valt eerder uit door een verkeerde uitlijning/montage
20% gaat eerder stuk door andere oorzaken als bijvoorbeeld contaminatie

De oplossing

Wat is verkeerd smeren?
Onder verkeerd smeren verstaan we niet alleen; “niet” of “te weinig” smeren maar gek genoeg ontstaan de meeste problemen juist door teveel te smeren. De benodigde dikte van een smeerfilm in een lager is slechts 1 µm, dit is ongeveer 75 keer dunner dan de dikte van een menselijke haar. Wanneer er in het lager te veel vet aanwezig is stijgt de temperatuur als gevolg van de wrijving van het smeermiddel zelf. Als het vet vervolgens zijn maximum temperatuur overschrijdt loopt het lager stuk omdat het vet zijn smerende eigenschappen heeft verloren.

Het juiste smeeradvies
Hoe vaak en hoeveel er moet worden gesmeerd luistert zeer nauw en is van veel verschillende factoren afhankelijk. Met name afmetingen van een lager, toerentallen, type lager en type vet zijn erg bepalend. Uiteraard geldt voor een eenvoudig glijlager dat een teveel aan vet hier geen problemen geeft omdat het vet gemakkelijk uit het lager kan worden gedrukt als hiervan teveel aanwezig is. Een glijlager “teveel” smeren kan zelfs wenselijk zijn om contaminatie in het lager te voorkomen door een “vetkraagje” naast de lager-speling op te bouwen.

Juiste vet, juiste toepassing
Naast de juiste smeer intervallen is het net zo belangrijk om het juiste vet voor de juiste toepassing te kiezen. In ons advies proberen we altijd te kijken om met een minimum aan verschillende soorten vet zoveel mogelijk te kunnen smeren. Hierbij mogen natuurlijk geen concessies worden gedaan aan de smerende eigenschappen. Het is een utopie om te denken dat er één vet is waarmee alle soorten toepassingen kunnen worden gesmeerd. Door het aantal soorten vet te reduceren wordt de kans om verkeerde soorten vet met elkaar te mengen aanzienlijk verkleind.

Mengen van vet
Het mengen van verschillende soorten vet is ook een belangrijke oorzaak waarom veel lagers de beoogde levensduur niet halen. Een aantal belangrijke factoren voor het kiezen van het juist vet zijn; temperatuur, belasting, toerental/snelheid, compatibiliteit, smeringsregime, consistentie, voedselveilig, waterbestendig etc. Over het mengen van vet kunt u nog meer te weten komen.